اندازه گیری دور سر نوزادان
اندازه گیری دور سر کودکان از هنگام تولد تا دو سالگی از اهمیت ویژه ای برخودار است . دور سر از برآمدگی بین دو ابرو شروع می شود از برآمدگی پشت سر عبور و دوباره بر روی پیشانی (یا برعکس) توسط یک متر پارچه ای باید اندازه گیری شود، همچنین شما می توانید یک روبان در نظر بگیرید و از آن برای اندازه گیری در طول یکسال اول استفاده کنید و هر ماه اندازه را بر روی آن علامت بزنید.
اندازه و رشد دور سر نوزادان
- دور سر نوزاد رسیده (نه ماهه)در زمان آغاز تولد به طور متوسط حدود 35 سانتی متر است.
- دور سر در سال اول زندگی معمولا 12 سانتی متر رشد میکند به طوری که در سه ماهه اول، هر ماه حدود 2 سانتی متر ( یعنی در مجموع در سه ماه شش سانتی متر) رشد خواهد کرد.
- در سه ماهه دوم هر ماه یک سانتی متر، (در مجموع سه ماه 3 سانتی متر) به دور سر کودک اضافه می شود. بنابراین اگر دور سر نوزاد هنگام تولد 35 سانتی متر باشد در 6 ماهگی به حدود 44 و در 1 سالگی به 47 سانتی متر خواهد رسید.
- در سال دوم پس از تولد 3 سانتی متر به دور سر اضافه خواهد شد و طی سالهای بعد، رشد دور سر کندتر شده و در 4 سالگی به طور متوسط 4/50 سانتی متر و در 5 سالگی 8/50 سانتی متر می رسد.
- در آخر اندازه دور سر کودک شما در 12 سالگی به بیشترین حد خود می رسد و رشدش کامل می شود.
- اندازه گیری دور سر در طی دوران رشد بسیار حیاتی است و این اندازه گیری تا 2 سالگی کودک باید تکرار شود.
اما چگونه می توان تشخیص داد که دور سر کودک از رشد نرمالی برخوردار است یا به دلیلی رشدش از قواعدی که در بالا گفته شد طبعیت نمی کنید.
برای ارزیابی دور سر کودکتان می توانید از منحنی (نمودار) دور سر استفاده کنید.
نمودار رشد نوزادان
این نمودار برای دختران و پسران متفاوت می باشد که برای سنین مختلف استفاده می شود. نحوه استفاده از این نمودار به این صورت است که ابتدا سن کودک را به ماه حساب کرده و پس از اندازه گیری دقیق دور سر ، می توانید به کمک منحنی که در شکل زیر ارائه شده از نرمال بودن رشد دور سر کودک خود آگاهی حاصل کنید.

دانلود فایل پی دی اف مناسب برای پرینت
امتیاز | طبقه بندی | اقدامات |
پایین تر از -3Z | دور سر کوچک | ارزیابی قد، وزن و تکامل کودک برای بررسی هماهنگی آنها با هم |
بالاتر از +3Z | دور سر بزرگ | ارزیابی قد، وزن و تکامل کودک برای بررسی هماهنگی آنها با هم |
مساوی -3Zتا +3Z (روند افزایش نامعلوم) | احتمال مشکل دور سر | پیگیری و ویزیت مجدد |
مساوی –3Z تا +3Z (موازی با خط Z) | دور سر طبیعی | پیگیری |
اندازه گیری دور سر کودک در سال اول تولد یکی از شاخصهای مهم سلامت نوزاد است، زیرا ۸۰ درصد رشد مغز نوزاد در سال اول تولد بوده و اگر مشکلی ایجاد شود جبرانپذیر نخواهد بود. بنابراین دقت کنید، اگر متوجه شدید که سرعت رشد دور سر کودک شما کم است و یا بیشتر از حد معمول میباشد به متخصص اطفال مراجعه کنید.
جداول زیر محدوده اندازه گیری بین صدک ۳ تا ۹۷ درصد را نشان می دهد و بر اساس استانداردهای سازمان بهداشت جهانی (WHO) تهیه شده است.
ماه | قد (سانتی متر) | وزن (کیلوگرم) | دور سر (سانتی متر) |
۰ | ۴۵.۶ – ۵۲.۷ | ۲.۴ – ۴.۲ | ۳۱.۷ – ۳۶.۱ |
۱ | ۵۰.۰ – ۵۷.۴ | ۳.۲ – ۵.۴ | ۳۴.۳ – ۳۸.۸ |
۲ | ۵۳.۲ – ۶۰.۹ | ۴.۰ – ۶.۵ | ۳۶.۰ – ۴۰.۵ |
۳ | ۵۵.۸ – ۶۳.۸ | ۴.۶ – ۷.۴ | ۳۷.۲ – ۴۱.۹ |
۴ | ۵۸.۰ – ۶۶.۲ | ۵.۱ – ۸.۱ | ۳۸.۲ – ۴۳.۰ |
۵ | ۵۹.۹ – ۶۸.۲ | ۵.۵ – ۸.۷ | ۳۹.۰ – ۴۳.۹ |
۶ | ۶۱.۵ – ۷۰.۰ | ۵.۸ – ۹.۲ | ۳۹.۷ – ۴۴.۶ |
۷ | ۶۲.۹ – ۷۱.۶ | ۶.۱ – ۹.۶ | ۴۰.۴ – ۴۵.۳ |
۸ | ۶۴.۳ – ۷۳.۲ | ۶.۳ – ۱۰.۰ | ۴۰.۹ – ۴۵.۹ |
۹ | ۶۵.۶ – ۷۴.۷ | ۶.۶ – ۱۰.۴ | ۴۱.۳ – ۴۶.۳ |
۱۰ | ۶۶.۸ – ۷۶.۱ | ۶.۸ – ۱۰.۷ | ۴۱.۷ – ۴۶.۸ |
۱۱ | ۶۸.۰ – ۷۷.۵ | ۷.۰ – ۱۱.۰ | ۴۲.۰ – ۴۷.۱ |
۱۲ | ۶۹.۲ – ۷۸.۹ | ۷.۱ – ۱۱.۳ | ۴۲.۳ – ۴۷.۵ |
ماه | قد (سانتی متر) | وزن (کیلوگرم) | دور سر (سانتی متر) |
۰ | ۴۶.۳ – ۵۳.۴ | ۲.۵ – ۴.۳ | ۳۲.۱ – ۳۶.۹ |
۱ | ۵۱.۱ – ۵۸.۴ | ۳.۴ – ۵.۷ | ۳۵.۱ – ۳۹.۵ |
۲ | ۵۴.۷ – ۶۲.۲ | ۴.۴ – ۷.۰ | ۳۶.۹ – ۴۱.۳ |
۳ | ۵۷.۶ – ۶۵.۳ | ۵.۱ – ۷.۹ | ۳۸.۳ – ۴۲.۷ |
۴ | ۶۰.۰ – ۶۷.۸ | ۵.۶ – ۸.۶ | ۳۹.۴ – ۴۳.۹ |
۵ | ۶۱.۹ – ۶۹.۹ | ۶.۱ – ۹.۲ | ۴۰.۳ – ۴۴.۸ |
۶ | ۶۳.۶ – ۷۱.۶ | ۶.۴ – ۹.۷ | ۴۱.۰ – ۴۵.۶ |
۷ | ۶۵.۱ – ۷۳.۲ | ۶.۷ – ۱۰.۲ | ۴۱.۷ – ۴۶.۳ |
۸ | ۶۶.۵ – ۷۴.۷ | ۷.۰ – ۱۰.۵ | ۴۲.۲ – ۴۶.۹ |
۹ | ۶۷.۷ – ۷۶.۲ | ۷.۲ – ۱۰.۹ | ۴۲.۶ – ۴۷.۴ |
۱۰ | ۶۹.۰ – ۷۷.۶ | ۷.۵ – ۱۱.۲ | ۴۳.۰ – ۴۷.۸ |
۱۱ | ۷۰.۲ – ۷۸.۹ | ۷.۴ – ۱۱.۵ | ۴۳.۴ – ۴۸.۲ |
۱۲ | ۷۱.۳ – ۸۰.۲ | ۷.۸ – ۱۱.۸ | ۴۳.۶ – ۴۸.۵ |
اگر این پست برای شما مفید بود احتمالا پست زیر هم برای شما جالب باشد :
ویدیوها و پادکست های مرتبط
- حتما ببینید : ویدیو نمودار رشد کودک
- حتما بشنوید : پادکست منحنی رشد کودک
- حتما بشنوید : پادکست جدول رشد کودک

سرویس همپای مادر که توسط تیم نوکو راه اندازی شده به صورت آنلاین و شبانه روزی به خدمت رسانی به مادران باردار ، تازه زایمان کرده و دارای فرزند تا ۲ سال می پردازد.
سلام وقت بخیر من دخترم با وزن ۲.۱۵۰ بدنیا اومد و قد ۴۴ و دور سر ۳۳ الان پایان هفت ماهشه وزنش ۶.۶ و قدش ۶۳ و دور سرش ۳۹.۵ البته ب نظرم مرکز بهداشت درست اندازه نگرفت دور سرشو من گرفتم ۴۰.۵ نشون داد ب نظرتون رشد دخترم خوبه؟ میشه خواهش کنم جوابو بهم rahil84p@yahoo.com ایمیل کنید