بند ناف نوزاد
بند ناف نوزاد وسیله ایست برای هدایت مواد مورد نیاز جنین از طریق جفت به جنین و دفع مواد زائد از جنین به جفت می باشد. طول بند ناف ۴۰ تا ۷۰ سانتی متر می باشد اگر از این مقدار بلند تر و یا کوتاه تر باشد باید به اختلالات جنینی شک کرد.بند ناف دو شریان و یک ورید دارد اگر شریان موجود در بند ناف یکی باشد یعنی شریان منفرد داشته باشیم جنین در داخل رحم می میرد یا اگر زنده به دنیا آید به دلیل اختلالات جنینی مدتی پس از تولد می میرند.
زمان مورد نیاز برای بریدن بند ناف بین ۲۵ ثانیه تا ۵ دقیقه می باشد. اگر زودتر و سریعتر از ۲۵ ثانیه بند ناف بریده شود ذخایر خونی نوزاد کاهش می یابد و نوزاد بیشتر دچار کم خونی می شود.حالا اگر از ۵ دقیقه دیرتر بندناف بریده شود دچار اختلالات مانند افزایش بیلی روبین خون یا همان زردی می شود.علاوه بر این حجم خون افزایش می یابد بنابراین مشکلات تنفسی به دلیل غلیظ شدن خون رخ می دهد.
درباره بند ناف نوزاد چقدر می دانید؟
بند ناف از یک طرف به جفت و از طرف دیگر به نوزاد متصل است و وسیله یست برای هدایت مواد مورد نیاز جنین از جفت و همچنین مواد دفعی و اضافی را از نوزاد به جفت می رساند. بند ناف حاوی دو شریان نافی و یک ورید نافی است. یک ماده ی ژلاتینی به نام ژله وارتون که از آمنیون منشا می گیرد اطراف بند ناف را می پوشاند. طول بند ناف طبیعی در اواخر حاملگی و هفته های بارداری به طور متوسط حدود ۵۵ سانتی متر است.طول بندناف نباید کمتر از ۴۰ سانتی متر باشد در این صورت با اختلالات قبل از زایمان مانند کمبود مایع آمنیون (کیسه آب) و با افزایش خطر عوارض لیبر (درد ) و زایمان هم برای مادر و هم برای نوزاد همراه هستند.
همچنین در بند ناف های بلند که از ۷۰ سانی متر بیشتر هستند خطر گره های واقعی بند ناف، پیچیدن بند ناف به دور اعضای جنین (گردن،بازو) و یا پرولابس بند ناف افزایش می یابد .همان طور که گفتیم دو عدد شریان نافی داریم اگر این دو شریان یک شریان باشد معمولا اختلالات مادرزادی یا شریان منفرد همراه هستند و ممکن است در این شرایط نوزادان مرده به دنیا بیایند یا مدت کوتاهی پس از تولد جان می باز
فواید زود بریدن و تاخیر در بریدن بند ناف ،مراقبت های بعدی آن
وقتی مادری متوجه بارداری خود می شود بهترین کار این است که تحت نظر یک مرکز مشاوره و خدمات مامایی باشد در طی بارداری میتوان در این مرکز مشاوره درخواست همپای مادر و یا مامای همراه در طی لیبر و زایمان در خواست کرد و تمامی سوالات راجع به بند ناف و مراقبت های آن را از مامای خود بپرسید.
بستن یا بریدن بند ناف پس از زایمان
زمان بریدن بند ناف و چگونگی بریدن آن در سلامت نوزاد تاثیر به سزایی دارد از این رو مادران میخواهند اطلاعاتی راجع به این موضوع دریافت کنند در ادامه به همه ی موضاعات بریدن و یا کلامپ بند ناف(بستن بند ناف) می پردازیم:
بستن یا کلامپ کردن بند ناف که با قیچی مخصوص صورت می گیرد و همچنین با قیچی بند ناف را بعد از کلامپ کردن جهت جلوگیری از خونریزی می برند. حالا زمان برای کلامپ یا بستن بند ناف بعد از خروج نوزاد مورد بحث است. در گذشته سریعا بند ناف را کلامپ (بستن) می کردند و بعد با قیچی برش می زدند که همین باعث می شد که کم خونی و کمبود ذخائر آهن در نوزادان به وجود بیاید اما بر اساس مصوبه جدید کلامپ کردن یا قیچی کردن بند ناف بعد از خروج نوزاد باید از ۲۵ ثانیه الی ۵ دقیقه طول بکشد تا حجم خون مناسبی به نوزاد برسد و همین موضوع سبب رسیدن گلبول های قرمز و سفید و ذخائر آهن کافی به نوزاد می شود که می تواند در راستای رشد و تکامل جسمی و عقلی نوزاد بسیار مفید واقع شود.
مزایا و خطرات تاخیر در بریدن بند ناف چیست؟
بند ناف نباید زود تر از ۵ دقیقه بریده شود:
همان طور که گفتیم خطراتی راجع به تاخیر در بریدن بند ناف که همان بیشتر از ۵ دقیقه می باشد رخ می دهد که ۳ موارد اصلی از این خطرات به شرح زیر هستند:
- پلی سیتمی (غلظت خونی بالا): تاخیر در کلامپ یا بریدن بند ناف باعث می شود خون زیادی به نوزاد برسد که اگر خون بیش از حد نیاز نوزاد به او برسد باعث می شود که غلظت خون بالا برود و مقدارRbc های خون زیاد شود که خود عواقب خوبی برای نوزاد ندارد بنابراین نباید عمل بستن یا کلامپ کردن بند ناف بیشتر۵ دقیقه طول بکشد.
- بیلی روبین بالا یا همان زردی نوزاد: محققان ثابت کرده اند که اگر مقدار سلول های خونی همان گلبول های قرمز اگردر بدن نوزاد زیاد شود خود باعث زردی و بالا رفتن بیلی روبین خون نوزاد می شود.عمر گلبول های قرمز زیاد نیست در اثر تجزیه گلبول های قرمز بیلی روبین یا همان ماده ای که سبب زردی نوزاد می شود نیز در اثر تجزیه ی گلبول قرمز آزاد می شود که همین امر سبب زردی نوزادان خواهد شد.
- زجر تنفسی نوزاد یا دیسترس تنفسی: به دلیل بالا بودن سلول های خونی و غلظت زیاد خون واکنش هایی در درون خون و یا کیسه های هوایی ریه ایجاد نی شود که سبب زجر تنفسی یا دیسترس تنفسی نوزاد می شود.
طریقه چیدن بندناف نوزاد :
همان طور که در بالا گفته شد پس از خروج نوزاد جفت در درون رحم باقی می ماند برای اینکه خونریزی رخ ندهد دو عدد قیچی کلامپ برای بستن نوزاد مورد استفاده قرار میگیرد و بعد از بستن بند ناف هم از طرق جفت و هم از طرف جنین با قیچی استریل بند ناف بین دو کلامپ بریده می شود و نوزاد را با کلامپ روی بند نافش به زیر گرم کننده تابشی می برند و با کلامپ های پلاستیکی محکم که همراه نوزاد می ماند بند ناف را می بندند. در واقع بند ناف را کوتاه تر می کنند تا مورد اصابت و ضربه قرار نگیرد.
مراقبت های لازم برای بند ناف:
بندنافی که به آن دو عدد کلامپ پلاستیکی جهت جلوگیری از خونریزی متصل است با نوزاد در زمان ترخیص همراه است. معمولا این بندنافی که به آن دو عدد کلامپ پلاستیک متصل است در عرض ۶ الی ۸ روز پس از تولد خشک و جدا می شود ممکن است تا ۱۰ روزگی نوزاد این عمل طول بکشد هرگز نباید در جداسازی بند ناف دخالت شود و کمک به جدا کردن آن کرد. زخمی که در اثر جداسازی خود به خود بندناف به وجود می آید در عرض ۱۲ الی ۱۵ روز ترمیم می شود.
مراقبت های لازم برای زخم جدا شدن بند ناف
حتما باید هرروزه محل زخم را با آب و صابون شستشو داد. می توان بعد از خشک کردن از پد الکل سفید جهت جلوگیری از امفالیت یا عفونت بند ناف استفاده کرد.با توجه به نظرات پزشک کرم یا محلول های موضعی وجود دارند که از الکل سفید در راستای جلوگیری از عفونت موثرتر هستند و شما می توانید از آن ها استفاده کنید که یکی از این استعمال های خارجی تریپل دای می باشد که تجربه نشان داده است که جهت جلوگیری از امفالیت (عفونت بند ناف) بسیار موثرتر از الکل می باشد. مادران می توانند با مراقبت و شست و شو و خشک کردن با دستمال تمیز و استفاده از این استعمال های خارجی از عفونت بند ناف که عواقب بسیار بدی برای نوزاد دارند جلوگیری کنند.
