همانطور که می دانیم زایمان زودتر از موعد یا زایمان زودرس (پره ترم) میتواند مخاطرات زیادی برای مادر و جنین داشته باشد چرا که هنوز قلب و ریه و مغز و ارگان های حیاتی نوزاد به طور کامل رشد و تکامل نیافته اند و این امر باعث تداخل حیات نوزاد در زندگی می شود پزشکان در این موارد سعی می کنند تا جایی که ممکن است در صورت شروع درد های زایمانی زود تر از موعد یا پاره شدن کیسه اب که منتهی به زایمان می شود به نوزاد برای زنده ماندن و کاهش اسیب به ان اقدام کنند.داروهایی وجود دارند که باعث می شوند زایمان طبیعی چند روزی به تاخیر بیفتد و تکامل ریه نوزاد که از مهم ترین ارگان برای نفس کشیدن و حیات نوزاد است بیش از پیش بهتر صورت گیرد.
مادران عزیزدر صورت وجود علائم زایمان سریعتر خود را به بیمارستان برسانید تا پزشکان اقدامات لازم را برای سلامتی شما و فرزندتان انجام بدهند درادامه علائم زایمان را به طور کامل توضیح خواهیم داد تا با توجه به سن بارداری خود که اگر زیر 37 هفته باشید زایمان شما پره ترم یا زودرس خواهد شد و پزشک برای بلوغ ریه جنین شما داروهایی تجویز خواهد کرد.
علامت های مهم زایمان:
- انقباض های رحمی به طور منظم و پشت سرهم با فاصله ی زمان یکسان و کوتاه اما درلیبر کاذب این انقباض ها به صورت منظم نبوده و بافاصله های خیلی دور از هم پدیدار می شود قدرت کافی برای باز کردن دهانه رحم ندارد.
- درد لگن و رحم و کمر که در انقباض های کاذب این درد به صورت درد در کشاله های ران و زیر شکم می باشد در حالی که در درد های زایمانی این درد بیشتر در شکم و رحم و کمرمی باشد.
- پاره شدن یا سوراخ شدن کیسه اب که به صورت خروج مقدار اب از واژن شما می باشد.
- لکه بینی و خونریزی اندک که همان نمایش خونی سر دهانه رحم می باشد که به هنگام باز شدن دهانه رحم این توپی موکوسی خون الود خارج می شود.
- ترشحات غیر طبیعی از واژن وتبدیل شدن مدفوع به اسهال به دلیل فشاری که به شکم وارد شده است.
در صورت وجود هریک از علامت های زایمانی مادر باردار باید سریعا خود را به بیارستان برساند تا زمان برای انجام و تجویز دارو نگذشته باشد. پزشک درچنین مواردی مخصوصا اگر کیسه اب شما پاره نشده باشد داروهای مهار کننده انقباض که به ان ها توکولیتیک نیز گفته می شود به شما تزریق خواهد کرد و ممکن است درد و انقباض شما تا حدودی کاهش یابد و از زایمان زودرس جلوگیری کند.و همچنین برای بلوغ ریه نوزادتان پزشک به شما کورتیکواسترویید که همان بتامتازون و دگزامتازون هستند را تزریق می کند. امادر صورت پاره شدن کیسه اب شرایط فرق می کند علاوه بر کورتیکواسترویید برای جلوگیری از عفونت صعودی به واژن و دهانه رحم و ایجاد کوریوامنیونیت پزشک برای شما انتی بیوتیک های ضد باکتری تجویز خواهد کرد.
حالا در ادامه مطلب می خواهیم راجع به آمپول های بتامتازون و دگزامتازون یا همان کورتیکواسترویید ها صحبت کنیم:
این آمپول ها برای بلوغ ریه نوزادان استفاده می شود و این داروها را در افراد زیر سن حاملگی 34 هفته استفاده می کنند وباعث افزایش احتمال حیات نوزاد خواهد شد.این امپول ها را به روش عضلانی و معمولا در باسن تزریق می کنند و مصرف این امپول به صورت روزی 3 الی 4 بار بار در طی 48 ساعت صورت می گیرد.معمولا از امپول بتامتازون در طی بستری بیشتر استفاده می کنند.
این دارو را برای مادرانی که در هفته 29 تا 34 سپری می کنند تزریق می کنند تا خطر بیماری ریوی و زجر تنفسی در نوزاد را به مراتب کاهش دهند همچنین این دارو بر روی دستگاه گوارش نوزاد تاثیر خوبی می گذارد و بسیاری از بیماری های روده و خونریزی ان ها را می کاهد.پس در طی این شرایط بهتر است ازتزریق این امپول ها نهایت بهره را برد.همچنین تحقیقات نشان داده اند در صورت استفاده از آمپول های بتامتازون و دگزامتازون در نوزادانی که در طی زایمان زودرس به دنیا می ایند در بزرگسالی کمتر از نوزادانی که مادر ان ها این دارو ها را دریافت نکرده اند دچار بیماری های سخت ریوی مانند اسم می شوند.
بتامتازون و دگزامتازون چه کمکی به بلوغ ریه ی جنین می کنند؟
تزریق این استرویید ها در مادرانی که در معرض خطر قرار دارند و احتمال قریب الوقوع بودن زایمان ان ها وجود دارند باعث افزایش ساخت سورفاکتانت های ریوی و رشد سریع ریه نوزادان نسبت به حالت قبل می شوند و فقط این دارو را در مادران زایمان زودرس استفاده می کنند چون در طی زایمان عادی این دارو ها باعث کاهش ضربان قلب و تنفس و تحرک نوزاد می شود و برای ان در این صورت خطرناک می باشد این در حالی ست که استفاده از این داروها در زایمان های زودرس فواید خیلی زیادی دارد که می تواند بر عوارض ان چشم پوشی کنیم.
تزریق کورتیکواستروییدها (بتامتازون و دگزامتازون) باعث چه اسیبی به جنین می شود؟
تزریق این امپول ها می تواند باعث افزایش احتمال بیش فعالی و سو رفتار (مشکل های رفتاری) در بزرگسالی می شود اما باتوجه به این که افزایش احتمال حیات و تکمل بلوغ ریه جنین را به دنبال دارد می توان احتمال عوارضی مانند مشکلات رفتاری چشم پوشی کرد.
بعد از تزریق بتامتازون ممکن است علائم زیر در مادران باردار رخ دهد که به صورت نادراست:
- سوختن و خشک شدن و خارش بیش از اندازه پوست
- قرمز شدن پوست مخصوصا پوست اطراف دهان
- بثورات و التهاب های فراوان در پوست و حساسیت به نور خورشید
- رشد مو با ضخامت بالا و نازک شدن و قرمزی پوست بدن
با وجود علائم بالا پزشک از تزریق بعدی این آمپول ها به شما خودداری می کند.
مصرف داروهای کورتیکو استرویید در چه مادرانی خطرناک می باشد و باید با حتیاط به آن ها دگزامتزون یا بتامتازون را تزریق کرد یا اصلا تزریق نکرد:
- دیابت مزمن و دیابت حاملگی که پزشک باید با احتیاط این دارو را تجویز کند.
- هیپو تیروییدی یا کم کاری
- عفونت فعال یا کوریو امنیونیت که عفونت صعودی ازواژن به رحم را دارند نباید اصلا از کورتیکو استرویید ها برای این افراد استفاده کرد.
با توجه به این سه نکته مهم پزشک در باره تزریق این داروها یا عدم تزریق ان ها تصمیم گیری می کند همچنین بیماری ها و عوارض زیادی در بیمار سابقه خانوادگی آن ها وجود دارد که پزشک با در نظر گرفتن آن ها اقدام به درمان بیمار می کند.
منبع مقاله
بارداری و زایمان ویلیامز ترجمه بهرام جهانی قاضی انتشارات گلبان
مطالب مرتبط
سرویس همپای مادر که توسط تیم نوکو راه اندازی شده به صورت آنلاین و شبانه روزی به خدمت رسانی به مادران باردار ، تازه زایمان کرده و دارای فرزند تا 2 سال می پردازد.
