کیسه آب نقش حفاظت از جنین در برابر تروما و ضربه و همچنین عفونت های صعودی می باشد که از جنین در برابر این عوامل حفاظت می کند. حالا در صورت پاره شدن آن به صورت زودرس اول باید متوجه تفاوت مایع آمنیوتیک با ادرار و ترشحات شویم چون در اواخر بارداری به علت بزرگ شدن رحم فشار زیادی روی مثانه وارد می شود و باعث دفع ادرار و ترشحات زیادی از دهانه رحم می شود که باید تفاوت ان ها را از مایع آمنیوتیک مورد بررسی قرار داد.
پارگی کیسه آب بیش از ۶ ساعت منجر به عفونت می شود و همچنین پارگی زود هنگام کیسه آب سبب نارس بودن ریه جنین و زایمان زودرس می شود.
کیسه آب چیست و دلایل پارگی کیسه آب
کیسه آب درواقع نقش حفاظتی و آنتی باکتریال از جنین را دارد در واقع کیسه آب ازدولایه تشکیل شده است که لایه نازک تر و درونی آمنیون و لایه ضخیم تر و با قابلیت الاستیک بیشتر کوریون نام دارد. درون این دولایه مایع آمنیوتیک وجود دارد که فرزند شما در درون این مایع غوطه ور می باشد.همچنین سطح جنینی جفت و خود جنین در درون کیسه آب قرار دارند.مایع کیسه آب بی رنگ و بی بو و شفاف است اگر هریک از این خصلت ها تغییر کند مثلا رنگ مدفوع جنین یا خون بگیرد برای جنین و مادر ممکن است مشکل زا باشد.
نقش کیسه آب چیست؟
- جنین در درون رحم غوطه ور است اگر کیسه آب وجود نداشت جنین نمی توانست به آسانی حرکت کند پس یکی از نقش های آن حرکت اسان جنین در دون رحم می باشد.
- همان طور که گفته شد مهم ترین نقش کیسه آب نقش محافظتی ان می باشد که جنین را از ضربات بیرونی و عفونت های صعودی از واژن و … حفاظت می کند.
- از روی هم قرار گرفتن پرده ها جلوگیری می کند.
- مانع گرم شدن بیش از حد جنین و سرد شدن آن می شود در واقع نقش تعادل دمای بدن نوزاد را به عهده دارد.
تا هفته 12حاملگی مایع امنیوتیک درون کیسه آب را جفت می سازد بعد از این هفته و در سه ماهه دوم (18 هفتگی) جنین مایع آمنیوتیک را می خورد و با ادرار مایع امنیوتیک خورده شده تامین مایع اآمنیوتیک کیسه آب برعهده دستگاه گوارش و کلیه های جنین می باشد. در هفته های اخر بارداری مقدار مایع امنیوتیک کاهش می یآبد اما هرگز کمتر از 700 سی سی نمی رسد.
زمان تشکیل کیسه آب جنین
معمولا درهفته دوم حاملگی کمک کیسه زرده تحلیل می رود طی این هفته از حاملگی کیسه آب به وجود می اید و به صورت آهسته مایع آمنیوتیک در داخل آن تشکیل می شود و همراه با رشد جنین مایع آمنیوتیک بیشتر از قبل می شود.
پاره شدن کیسه آب در 5 ماهگی (زودتر از موعد)
وقتی کیسه آب در هفته پایین تر از 37 هفتگی پاره می شود یعنی زایمان به دنبال آن اتفاق می افتد که به ان زایمان پره ترم یا زودرس نیز گفته می شود احتمال افزایش عفونت بسیار زیاد می شود که این ممکن است خطرات جدی برای جنین و مادر به همراه داشته باشد مهم ترین علامت عفونت صعودی از واژن به به سمت رحم تب مادر و تاکی کاردی یعنی ضربان قلب جنین بیشتر از 160 ضربه در دقیقه می رسد که می تواند خطراتجدی برای مادر و جنین داشته باشد.
اگر زایمان زودتر از موعد مثلا در ماه پنجم حاملگی زایمان صورت بگیرد به دلیل رشد ناکافی ریه و نرسیدن بلوغ آن ممکن است با پاره شدن زود هنگام کیسه آب باعث اسیب جدی به نوزاد شود که غیر قابل جبران است بنابراین تشخیص پاره شدن کیسه آب اهمیت بسزایی در مامایی دارد.
همچنین اگر مشکلی برای جنین به وجود بیاید و ریتم قلبی مناسبی نداشته باشد که اصطلاحا به این روند دیسترس تنفسی جنین گفته می شود باعث مدفوع کردن جنین در داخل کیسه آب می شود که رنگ شفاف و بی رنگ مایع آمنیوتیک سبز لجنی می شود که برای جنین بسیارخطرناک است. پس تغییر رنگ مایع آمنیوتیک خوب نیست مخصوصا اگر خونی باشد و یا اینکه سیاه باشد حتما باید دلیل ان بررسی و برای رفع ان اقدام کرد.
چگونه بفهمیم کیسه آب پاره شده؟
در اواخر بارداری به علت بزرگ شدن رحم و جنین چون به مثانه فشار وارد می شود و به دلیل افزایش فشار رحم ودر اواخر بارداری دهانه رحم ترشحات زیادی تولید می کند. همین موضوع باعث می شود که لباس زیر خانم باردار خیس شود و به اشتباه تصور می کنند که کیسه آب جنین پاره شده است و نگران به سوی بیمارستان می روند.
- ما به مادران توصیه می کنیم که به تولت بروند و بعد از دفع ادرار به صورت کامل از یک نوار بهداشتی استفاده کنند اگر بعد از 30 دقیقه از ادرار کردن بگذرد و نوار بهداشتی با ترشحات خیس شود این نشانه پاره بودن کیسه آب است.
- یک روش دیگر برای اینکه متوجه پاره شدن کیسه آب شوید این است که یک نوار بهداشتی را استفاده کنید و مانند آسانسور عضلات لگنتان را منقبض کنید اگر خروج آب اتفاق افتاد نشانه پاره شدن کیسه آب است.در صورت بی رنگ بودن ترشحات نشانه خروج مایع آمنیوتیک می باشد اما اگر رنگ ترشحات زرد باشد نشانه دفع ادرار است که با توجه به بزرگ بودن رحم و فشار روی مثانه است و مشکلی از این بآبت وجود ندارد.
- روش دقیق تر برای فهمیدن نشت مایع امنیوتیک تست نیترازین می باشد چون مایع امنیوتیک قلیایی می باشد در صورت انجام تست نیترازین بت قلیایی بودن مایع امنیوتیک مثبت می شود که این نشانه ی سوراخ شدن و پاره شدن کیسه آب می باشد.
- روش دیگر برای فهمیدن دقیق پاره شدن کیسه آب این است که ترشحات را روی لام میکروسکوپ بریزیم و با دیدن سلول های مایع آمنیوتیک که به شکل سرخسی می باشد نشانه خروج مایع آمنیوتیک می باشد و در نتیجه کیسه آب به صورت قطعی پاره شده است.
چه کارهایی باعث پاره شدن کیسه آب می شود؟
معمولا در اکثر مادران باردار نمی توانیم علت پاره شدن کیسه آب را به طور کامل متوجه شویم اما در صورت وجود عفونت از نوع واژینال ودر دستگاه تناسلی ممکن است باعث افزایش پارگی کیسه آب شود همچنین عفونت موجود در خون یا به اصطلاح سپتی سمی باعث تب مادر و افزایش درجه حرارت بدن مادر نیز می شود که زمینه پارگی را دوچندان می کند.
علاوه بر عفونت واژینال و عفونت خون عفونت های موضعی در پوست نیز باعث ایجاد پارگی زودرس کیسه آب می شود. مهم ترین این عفونت ها عفونت دندان و آبسه لثه و دندان می باشد. علاوه بر این عفونت ها که سبب ازاد سازی عوامل ملتهب زا می شود و همین عوامل باعث پاره شدن و سوراخ شدن کیسه آب می شود.
کلام آخر
بهتر است مادران باردار از اوایل بارداری تحت نظر مرکز مشاوره و خدمات مامایی باشند و از خدمات این مرکز مشاوره مانند همپای مادر و یا مامای همراه استفاده کنند تا درصورت بروز مشکلی مانند پاره شدن کیسه آب و روش متوجه شدن ان و راهنمایی گرفتن از همپای مادراستفاده کنند با ان تماس بگیرند. در صورت این مشکلات ارامش خود را حفظ کنید و به توصیه های مامای خود توجه کنید.
منبع
بارداری و زایمان ویلیامز ، ترجمه بهرام قاضی جهانی ، انتشارات گلبان
سرویس همپای مادر که توسط تیم نوکو راه اندازی شده به صورت آنلاین و شبانه روزی به خدمت رسانی به مادران باردار ، تازه زایمان کرده و دارای فرزند تا 2 سال می پردازد.
احتمالا مطالعه این مطالب هم برای شما مفید باشد
- قانون چهار یک دو
- هر آنچه که باید درباره اقدامات بستری جهت زایمان بدانید
- دسته ویدیوهای بارداری نوکو
- مقالات دسته بارداری نوکو
